พระสุนทรีวาณี หรือที่รู้จักกันในอีกพระนามหนึ่งว่า นางสุนทรีวาณี เป็นเทพธิดาตามคติในศาสนาพุทธในประเทศไทย มีหน้าที่คุ้มครองดูแลรักษาพระธรรมและพระไตรปิฎก มีต้นกำเนิดจากวัดสุทัศนเทพวรารามราชวรมหาวิหาร ลักษณะเป็นเทพธิดามีพระวรกายสีขาวบริสุทธิ์ ฉลองพระองค์ดั่งนางกษัตรีย์ในศิลปะไทย อาภรณ์สีขาว มีสองกร หัตถ์ขวาแสดงอาการกวักเรียก (ต่อมาเปลี่ยนเป็นวิตรรกมุทรา) หัตถ์ซ้ายทรงดวงแก้วไว้ในหัตถ์วางบนเพลา (ตัก) พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงพระอนุสรณ์ถึง “คาถาพระสุนทรีวาณี” ที่โบราณบัณฑิตสรรเสริญว่าหากบริกรรมสม่ำเสมอจะเกิดปัญญา พระเถระผู้ใหญ่มักแนะนำให้นวกภิกษุผู้เริ่มศึกษาพระธรรม บริกรรมคาถานี้เป็นนิตย์ ก่อให้เกิดสมาธิจิตตั้งมั่น บันดาลให้เข้าถึงถ่องแท้ในพระพุทธศาสนาโดยง่าย

คาถานี้ มีประวัติอันสะท้อนถึงพระคุณสมบัติของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ผู้ทรงเอาพระราชหฤทัยใส่ค้นคว้าที่มาและปรัชญาอันลึกซึ้งของคติพระสุนทรีวาณี ซึ่งเป็นบทสรรเสริญพระธรรม โดยบุคลาธิษฐานเป็นรูปเทพธิดาบนดอกบัว สมควรที่อนุชนพึงทราบและตระหนักถึงเรื่องราวของพระสุนทรีวาณี ตลอดจนพระคุณลักษณะทางวิชาการของสมเด็จพระปิยมหาราช เพื่อเป็นแรงบันดาลใจให้เกิดกุศลฉันทะที่จะศึกษาพระธรรม นำไปสู่ความกระจ่างลึกซึ้งถึงแก่นพระพุทธศาสนายิ่งขึ้นตามลำดับ พร้อมน้อมนำความใฝ่รู้ใฝ่เรียนมาเป็นทางประพฤติของตน อำนวยผลเป็นสติปัญญาแก่ผู้หมั่นศึกษา และพากเพียรดำเนินตามรอยพระราชจริยาอันเป็นแบบอย่างที่พระราชทานไว้นับแต่อดีตสมัยซึ่งเป็นที่ทราบกันดีว่าวัดต้นกำเนิดของพระแม่สุนทรีวาณีนั้นคือวัดสุทัศน์เทพวรารามที่แม้แต่สมเด็จพระปิยะมหาราช เสด็จพ่อรัชกาลที่ 5 เองยังทรงนับถือ

สำหรับเหรียญพระแม่สุนทรีวาณีรุ่นนี้ถือเป็นเหรียญดีพิธีใหญ่ออกวาระสำคัญคราวสมโภช 215 ปีวัดสุทัศน์เทพวราราม โดยสมเด็จพระอริยวงศาคตญาณ สมเด็จพระสังฆราช วัดราชบพิธ ประทานแผ่นชนวนทรงจารในการเททองหล่อหลอมรวมชนวนจารอักขระมวลสารจากพระเกจิคณาจารย์จำนวนมากถึง 100 รูป

พระเถราจารย์ประกอบพิธีได้แก่

1.สมเด็จพระมหาธีราจารย์ วัดพระเชตุพนวิมลมังคลาราม ประธานเททอง

2.สมเด็จพระพุฒาจารย์ วัดไตรมิตร จุดเทียนชัย นั่งปรก

3.พระพรหมวชิรมุนี วัดสุทัศน์เทพวราราม นั่งปรก

4.พระธรรมวชิรมุนี วัดมหาธาตุ ดับเทียนชัย นั่งปรก

5.พระราชสิทธิวิมล วัดสุทัศน์เทพวราราม นั่งปรก

6.พระภาวนาวชิรปราการ วัดพระธาตุผาซ่อนแก้ว นั่งปรก

7.พระนันทวิริยาภรณ์ (ลพ.อ่าง) วัดใหญ่สว่างอารมณ์ นั่งปรก

8.พระครูสุขุมธรรมธาดา (รวย) วัดมาบตาพูด นั่งปรก

9.พระครูวินัยธรปั่น วัดเนินมหาเชษฐ์ นั่งปรก

ลักษณะด้านหน้าเป็นรูปพระแม่สุนทรีวาณีถอดแบบจากต้นฉบับจริงและดัดแปลงให้มีความสวยงาม มีมิติมากขึ้นส่วนด้านหลังนั้นเป็นตราสัญลักษณ์ที่ระลึกสมโภช 215 ปีวัดสุทัศน์เทพวรารามโดยเหรียญทุกเหรียญนั้นมีตอกโค้ตกันการปลอมแปลงจึงหาเก็บขึ้นคอ บูชา ได้อย่างสบายใจครับ